Kültür ve Turizm Bakanlığı müsaadesi ve Sabancı Vakfı iş birliğiyle Metropolis Antik Kenti’nde sürdürülen hafriyat çalışmaları, günümüzden 5 bin yıl evvel kurulduğu varsayım edilen kentin tarihine ışık tutuyor.

Antik Çağ kaynaklarında “Ana Tanrıça Kenti” olarak bilinen ve değerli bir ticaret merkezi olan Metropolis’te sürdürülen kazıların son keşfi, milattan sonra 2. yüzyılda inşa edilmiş bir kamusal yapı oldu.

Celal Bayar Üniversitesi Arkeoloji Kısım Lideri Prof. Dr. Serdar Aybek başkanlığındaki hafriyatlarda keşfedilen kamusal yapının yaklaşık 500 metrekarelik kısmı gün yüzüne çıkarıldı. Yapının toplam yüzölçümünün ve 1800 yıl evvel hangi gayeyle kullanıldığının hafriyat çalışmaları sonrası netleşmesi bekleniyor.

Geometrik bezemeli mozaikler âlâ korunmuş

Prof. Dr. Serdar Aybek, Metropolis Antik Kenti’ndeki 2022 hafriyat çalışmalarında Roma Devri’nde kentin genişlemesine paralel olarak inşa edildiği düşünülen büyük bir kamusal yapıya rastladıklarını aktardı.

Aybek, geometrik bezemeli mozaiklere sahip yapının çok âlâ korunmuş bir biçimde bugünlere ulaştığını tabir etti.

Yapının üç basamaklı kesme mermer taştan oluşan bir geçişe sahip olduğunu tabir eden Aybek, iç avlunun da blokaj ismini verdikleri taş ve toprak tabanla inşa edildiğini söyledi.

“Büyük kamusal bir yapı”

Aybek, milattan sonra ikinci yüzyılda kamusal yapının planlandığını düşündüklerini aktararak, “Burası etrafındaki yapılarla birlikte bir bütünün aslında kesimini oluşturuyor. Mesela bizim evvelki yıllarda ortaya çıkarmış olduğumuz hamam ve palaestra yapısıyla tıpkı özellikleri gösteren büyük kamusal bir yapıdan bahsediyoruz şu anda” dedi.

Heykel kaideleri

Yapının ilgi cazip olduğunun altını çizen Aybek, “Buluntularıyla ön plana çıkıyor. Metropolisli olup meclis tarafından onurlandırılmasına karar verilen bireylerin, hayırseverlerin heykelleri bulunuyor. Geçtiğimiz yıl burada değerli bir heykel çıkarmıştık. Bu sene de tıpkı beklentiler içindeyiz. Zira bunlara işaret eden heykel kuralları ortaya çıktı” diye konuştu.

“Bu alan aslında kare planlı bir kent meydanı”

Aybek, yapının en kıymetli ögelerinden birinin mozaikler olduğunu tabir ederek, şöyle konuştu: “Metropolis Batı Anadolu’da çok geniş alanlarda mozaik döşemeye sahip kentlerden bir tanesi. Daha evvelki yapıda yaklaşık 800 metrekarelik bir alanda mozaikler tespit etmiştik. Bu yapıda da birebir özellikleri gösteren mozaikler var. Aslında tıpkı periyotta inşa edilmesi sebebiyle bunu şaşırtan karşılamıyoruz. Bunlar geometrik açık alan mozaikleri. Metropolis’te figürlü mozaikler de var, villa mozaikleri de var. Onlar da hem sanatsal hem işlev olarak farklılık gösteriyor. Lakin bu kadar geniş alanlarda ve bu kadar güzel korunmuş örnekler olması bizi heyecanlandırıyor.”

Kare planlı kent

Kamusal yapının ne gayeyle kullanıldığının şimdi netleşmediğini aktaran Aybek, “Bu alan aslında kare planlı bir kent meydanı, bir kamusal meydana dönüşmesini bekliyoruz. Şimdi çok erken olmakla birlikte ve arazinin topografyasından da yola çıkarak tahminen bir agora olabileceği şu anki öngörülerimiz arasında” diye konuştu.

Gelin görün daveti

Aybek, kamusal alanın 1800 yıl evvel toplumun her bölümünden insan tarafından kullanılmış olduğuna inandıklarını da söz etti.

Serdar Aybek, hafriyat alanında yüzeyde hiçbir belirti olmamasına karşın toprak altında büyük zenginliklerle karşılaştıklarına işaret ederek, “Kültür varlıklarıyla müsabakamız bizi Metropolis’e daha fazla bağlıyor. Ve bu hoşlukların de paylaşılmasını istiyoruz, herkesi buraya davet ediyoruz.” dedi.