Milliyet.com.tr/ÖZEL Yeme içme yapılan restoran işletmelerinde bahşiş eğer bir hizmetten memnun kalınırsa ek olarak verilen bir para. Müşteri isterse öder, istemezse ödeme yapmaz. Ancak bazı restoranlarda bu durum değişti. Adisyona bahşiş kalemi açan restoranlar hesabın yüzde 20’si kadar bahşiş adı altında ücret almaya başladı. Uygulama tartışma konusu oldu.

Artık çoğu kişi yemek yedikten sonra ödeme işlemini kredi kartıyla yapıyor, yüksek fiyatlardan dolayı bahşiş ödemiyor. Peki Restoranların müşterilerine zorunlu bahşiş uygulaması yasal mı? İşletmeler böyle bir uygulamaya gidecekse müşteriyi önceden bilgilendirmeli mi? Hizmeti alan müşteri parayı ödemek zorunda mı? Vatandaşlar nereye şikayette bulunabilir?

‘BU BAHŞİŞ DEĞİL, ZORLA ALMADIR’

Konuyla ilgili tüm merak edilenleri milliyet.com.tr’ye değerlendiren Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Başkan Vekili Avukat İbraim Güllü şu ifadeleri kullandı: “Servis ücreti adı altında müşteriye yansıtılan bu maliyetin garson bahşişi olarak alındığı söylense de bahşiş olabilmesi için gönüllü yani rıza ile verilmesi gerekir. Ancak adisyonla birlikte bunlar ilave edilmiş olarak geldiğinden bu bahşiş değil zorla almadır.

TÜKETİCİLER ÖDEMEK ZORUNDA MI?

Tüketicinin gerek kuver gerekse servis ücreti adı altında alınan ücretlerini ödeme zorunluluğu bulunmamaktadır. Tüketicinin sipariş ettiği ürünler harici masaya gelen ‘su, çay, lavaş, ekmek, acılı ezme’ tarzı ürünlerden ekstra ücret alınacaksa eğer bunun müşteriye söylenmesi zorunludur. Aksi takdirde yani istenilmediği halde masaya getirilen ürünlerden dolayı müşterinin ödeme gibi bir zorunluluğu yoktur. Yani sipariş edilmeyen mal ve hizmetten dolayı ücret talep edilemez.

MÜŞTERİ ÖNCEDEN BİLGİLENDİRİLSE BİLE ÖDEMEK ZORUNDA MI?

Menünün altında ‘servis ücreti’ yazısı ya da girişte alınacağına dair bildirim olsa da fiyat etiketi yönetmeliği gereği bu yazılsa bile tüketici kanunu kapsamında bunun geçerliliği bulunmamaktadır.

KUVER ÜCRETİ YASAL MI?

6502/6. ve 7. maddelerine göre, bir ürün veya hizmetin satın alınması esnasında başka bir ürün veya hizmet satın alınmasına yönelik şart koşulamaz. Ayrıca sipariş edilmeyen bir ürün veya hizmet için bedel talep edilemez.

MADDE 7 – (1) Sipariş edilmeyen malların gönderilmesi ya da hizmetlerin sunulması durumunda, tüketiciye karşı herhangi bir hak ileri sürülemez. Bu hâllerde, tüketicinin sessiz kalması ya da mal veya hizmeti kullanmış olması, sözleşmenin kurulmasına yönelik kabul beyanı olarak yorumlanamaz. Tüketicinin malı geri göndermek veya muhafaza etmek gibi bir yükümlülüğü yoktur.

(2) Bir mal veya hizmetin sipariş edildiğini iddia eden bu iddiasını ispatla yükümlüdür.

Yine mevzuatımızda ve Vergi Usul Kanunun 57’nci maddesinde; Gerçek usulde vergilendirilen KDV mükelleflerinden perakende mal satışı yapanlar ile hizmet ifa edenlerin mal satışlarına ve hizmetlere ait etiket ve listelerdeki fiyatlar, KDV dahil tek tutar olarak ifade edilir. Burada ise gelen ücretin yani üzerine işletmenin keyfine göre %10 ya da % 20 oranında ilave ediliyor. Bu oranı kim belirliyor? İşletme. Neye göre belirliyor? Kendi kafasına göre. İşte bunlar hukuki olmayan uygulamalardır.

MÜŞTERİ ÜCRETİ ÖDESE İLE GERİ İADE ALABİLİR Mİ?

Tüketici böyle bir durum ile karşılaştığında ücreti ödese bile Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurarak ücretin ticari faiziyle geri iade edilmesini talep edebilir.

MÜŞTERİ NEREYE BAŞVURU YAPABİLİR?

Kuver ücreti ile karşılaşan tüketici bunu sipariş etmediyse itirazını bildirsin. İsterse elindeki fatura, fiş ile internet üzerinden kolaylıkla tüketici hakem heyetine başvurarak, ödediği kuver bedelinin ticari faiziyle geri iadesine karar verilmesini talep edebilir. Tüketicinin hakem heyetlerinin kararları mahkeme kararı hükmündedir. Tüketiciler açısından da hiçbir masraf yükümlülüğü altında girmek gerekmemektedir, çünkü ücretsizdir.

‘ETİK AHLAK KURALLARINA AYKIRI DAVRANIŞLARDIR’

Bu uygulamalar tüketiciye saygısızlık ve ticari etik ahlak kurallarına aykırı davranışlardır. Bunu uygulayan firmalar kısa zamanda kar ettiğini düşünseller de uzun vadede zarar görecek ve yaptıkları uygulamanın zararlarını yine işletmelerin kendileri görecektir. Biz bu işletmeleri tüketiciye saygısız ve fırsatçı işletmeler olarak değerlendiriyoruz. Birgün tüketiciye saygısız işletmeler diye bir listeleme yapılırsa bu uygulamayı yapan işletmelerin başa yazılması gerekir.”